Đàn ông Sao Hỏa - Đàn bà Sao Kim

Một điều khá lạ lùng là trong số 12 cuốn sách bán chạy nhất của John Gray tại Mỹ thì có tới 9 cuốn có đề tài liên quan đến Sao Hoả và Sao Kim. Đây hình như là nguồn cảm hứng bất tận của vị bác sĩ tâm lí nổi tiếng này.

Ta là một, là riêng, là thứ nhất (Xuân Diệu). Nhưng bên ta luôn luôn tồn tại một người khác giới, để có căn cứ xác định cho ta tồn tại. Đó là “hai mặt” của một vấn đề. Từ khi có xã hội loài người, mối quan hệ giữa người với người luôn luôn có mối quan hệ giữa nam giới và nữ giới. Chuyện đó đã“xưa như trái đất”. Song, bao đời nay, mối quan hệ này luôn luôn là mới mẻ, phức tạp, đa dạng, nhiều chiều. Con người vẫn tiếp tục tìm hiểu, “giải mã” vấn đề này như một đề tài không bao giờ cạn. Tiến sĩ John Gray cũng đã tập trung lí giải những điều nêu trên ngay trong lòng thế giới hiện đại.
Theo J. Gray, đàn ông và đàn bà có những sự khác biệt đặc trưng. Mà cũng giống như trăm ngàn sự vật hiện tượng khác, chính điều này dễ dẫn đến xung đột. Đàn ông giữ kín những điều bí mật trong khi phụ nữ rất thích bày tỏ (tr. 70). Tom và Mary là một cặp vợ chồng. Cả hai đều cần thư giãn sau một ngày làm việc căng thẳng. Trong lúc Tom cố tìm cách quên đi sự bực tức thì Mary lại muốn gợi lại sự bực tức đó, trong khi cả hai đều mong muốn từ hành vi này thoát khỏi trạng thái stress.

Vậy là một người im lặng suy nghĩ, một người nói rất nhiều. Đấy chỉ là một chi tiết nhỏ làm nên sự xung khắc. Còn bao nhiêu vấn đề khác nữa thuộc về tính cách. Đàn ông giống như dây cao su (tr. 158). Phụ nữ giống như những con sóng (tr. 186). Cách ví von này có điều gì lạ? Gray có tài phân tích tâm lí bằng một cái nhìn vừa thực tế, vừa tâm lí, vừa biện chứng. Qua việc diễn giải của ông, ta dễ nhận ra một điều, trên thế gian này, đặc trưng mối quan hệ đàn ông - đàn bà trong cuộc sống mang tính phổ quát toàn nhân loại. Sao Hoả hay Sao Kim cuối cùng cũng vẫn là sao. Hai sao khác nhau nhưng rồi vẫn chung sống trong cùng một bầu trời.

Nhưng họ chung sống ra sao? Người ta thường nói: Hôn nhân là bắt đầu một hiện thực chứ không bắt đầu một câu chuyện cổ tích. Cuộc sống chung giữa họ chính là một cuộc hành trình đi tới một sự hoàn thiện. Hai người đồng hành kia có bao điều phải đối mặt, phải thể hiện mình, phải bộc lộ sự khác biệt. Cuối cùng, họ vẫn phải hợp tác với nhau để chung xây hạnh phúc. Đàn ông xây nhà, đàn bà xây tổ ấm.

Câu châm ngôn ấy đã được tác giả thể hiện rất sâu sắc trong 432 trang sách của mình. Gray đưa ra câu hỏi và sau đó đưa ra bí quyết giải đáp: Hai bên hiểu nhau và giải quyết sự khác biệt ra sao? Họ độc lập trong tính cách, trong sở thích nhưng lại thống nhất với nhau về mục đích và những giá trị sống. Dĩ nhiên, để đi đến sự đồng thuận, họ đã trải qua muôn vàn tình huống không đơn giản trong cuộc sống. Gray cũng đặc biệt nhấn mạnh một điều, con người trong xãhội hiện đại ngày càng văn minh, có nhu cầu đa dạng vì vậy mà cũng “khó tính” hơn, khó chan hoà hơn. Muốn đi đến gần nhau cũng khó hơn.

Nó đòi hỏi cả hai phải thoả mãn những nhu cầu tình cảm và phải biết khám phá (khám phá người khác và khám phá chính bản thân mình). Có nhiều lời khuyên mà Gray đưa ra khiến chúng ta phải suy ngẫm: Đàn bà cần sự quan tâm và đàn ông cần sự tin cậy; Đàn bà cần sự thấu hiểu và đàn ông cần sự chấp nhận; Đàn bà cần sự tôn trọng và đàn ông cần sự đánh giá cao; Đàn bà cần sự tận tâm và đàn ông cần sự ngưỡng mộ; v.v. (tr. 218-228). Quả là những chân lí rút ra từ cuộc sống, từ sự trải nghiệm đậm chất lí trí, mặc dù tác giả đứng từ góc độ một nhà tâm lí học để phân tích. Cuốn sách không phải là những lời khuyên giáo điều. Cuốn sách càng không phải là “cẩm nang” thần kì cho tất cả. Nhưng những suy luận đầy tính trắc nghiệm mà Gray đưa ra có thể coi là những bài học rất bổ ích mà bất cứ ai cũng có thể suy ngẫm theo cách cảm nhận của riêng mình.

Toàn bộ cuốn sách của J. Gray toát lên một điều rất thú vị: Trong cuộc sống, cái khác biệt lớn nhất lại là cái giúp cho người ta có cơ hội hiểu biết về nhau nhiều nhất: Giới tính. Nhưng muốn thế, người ta phải hiểu một cách thấu đáo nhất về các giá trị của cuộc sống để từ đó mà biết cách hoà đồng với mọi người trên nền tảng của sự hiểu biết.

 Theo Sachhay