Bí quyết dạy trẻ sống có trách nhiệm

1. Hãy để cho trẻ tìm hiểu và đưa ra quyết định
Cho con cơ hội để có những lựa chọn riêng, điều đó sẽ dạy cho con trách nhiệm đối với quyết định đó. Phương pháp này đồng thời cũng giúp trẻ trở nên độc lập hơn.
 

Có những bậc cha mẹ cho rằng trẻ phải quyết định điều gì đó là quá sớm, đơn giản vì trẻ chưa ý thức hết hệ quả việc làm của mình. Để cho trẻ nhìn thấy những quyết định của mình sẽ đem lại những hệ quả gì, khi đấy, trẻ mới hiểu được trách nhiệm của mình đối với những hệ quả đó. Vì vậy, hãy mạnh dạn để trẻ quyết định và chịu trách nhiệm với những quyết định đó.  
 

2.Giao cho trẻ một số nhiệm vụ

Từ khi đứa trẻ có thể hiểu những gì bạn nói (thường là trên 3 tuổi) là thời điểm tốt nhất mà bạn nên bắt đầu dạy trẻ về trách nhiệm. Hãy yêu cầu con bạn đưa đồ chơi trở về chỗ cũ có thể là một trong những hoạt động đầu tiên rèn tính trách nhiệm của trẻ. Đến tuổi đi học, cha mẹ có thể giao cho trẻ một số trách nhiệm như cho trẻ thêm một ít tiền túi để trẻ bắt đầu học cách quản lý tiền bạc của mình. Điều này có thể là một cách để cho trẻ tập làm quen với tiền. Một số cha mẹ cho rằng trẻ không nên tập làm quen sớm với tiền. Điều này không hẳn đúng, bởi như thế trẻ sẽ không hiểu được giá trị thực của đồng tiền.

Thế mới có câu chuyện, bé Hiếu, con chị Hồng ở Thanh Xuân (Hà Nội) được bố mẹ bỏ tiền tiết kiệm vào con lợn đã gần đầy. Một lần ở nhà với bác giúp việc, bé nghịch vỡ con lợn mà không biết cách để cất tiền vào một nơi nào đó để đợi bố mẹ về giải quyết. Bé để mặc bác giúp việc “thu dọn” số tiền đó. “Ước tính số tiền phải lên đến 6, 7 triệu gì đó”, chị Hồng nói, “nhưng vì bé không ý thức được giá trị đồng tiền nên để mặc bác giúp việc “cất” hộ”. Số tiền bác giúp việc đưa lại cho chị Hồng chỉ vỏn vẹn hơn 1,5 triệu. Do đó, “việc dạy cho trẻ biết rõ giá trị của đồng tiền không phải là xấu, mà chỉ nên cho trẻ tiếp xúc, sử dụng những đồng tiền cần thiết cho trẻ trong trường hợp phải chi tiêu”, trang Femina khuyên bạn.  

3. Làm gương, đưa ra ví dụ tốt

Trách nhiệm của bạn với tư cách là người làm cha làm mẹ là ví dụ tốt đối với trẻ. "Dù chúng ta có khuyến khích trẻ hay không thì trẻ em luôn luôn học hỏi từ các ví dụ", ông Thomas S. Greenspon, tiến sĩ, nhà tâm lý học và trị liệu Hôn nhân và gia đình cho biết.
Luôn giữ lời như đã hứa với trẻ cũng là cách bạn đưa ra một ví dụ cho con bạn.

4. Rèn luyện trẻ thông qua thực hiện các nhiệm vụ

Cách duy nhất để làm chủ bất kỳ kỹ năng nào của trẻ là thông qua thực hành. Bằng cách để cho con bạn xử lý các nhiệm vụ (tuỳ theo sự phù hợp về tuổi tác), chẳng hạn như mặc quần áo, giúp mẹ việc nhà hoặc làm bài tập về nhà… bạn sẽ sớm giúp trẻ trở nên độc lập và có trách nhiệm hơn.

5. Hỗ trợ trẻ vượt qua các tình huống khó khăn

Bản năng chính của cha mẹ là hướng dẫn và bảo vệ con thay vì nói một cách thẳng thắn với trẻ những gì trẻ phải làm. Tốt hơn hết, bạn hãy hướng dẫn cho trẻ vượt qua quá trình này cho đến khi trẻ có thể đưa ra kết luận của riêng mình. Hãy đặt câu hỏi và khuyến khích con bạn suy nghĩ với sự hỗ trợ của bạn.

6. Tận dụng lợi thế của sách

Sách truyện cho trẻ em chứa đựng rất nhiều thông điệp. Vì vậy, khi có thời gian hãy đọc cho trẻ nghe những câu chuyện, sau đó, bạn có thể chọn một cuốn sách mô tả về tính trách nhiệm. Bạn cũng nên chọn cuốn sách với tính cách nhân vật và có cấu trúc hấp dẫn để có thể thu hút sự chú ý của con bạn.

7. Giải thích về ý nghĩa lớn hơn  

Mục đích của việc này là để khuyến khích trẻ có nhận thức về trách nhiệm. Vì vậy, không chỉ đơn thuần là nói với con. Hãy đưa ra lời giải thích với con rằng nhiệm vụ giúp đỡ cha mẹ làm việc nhà tức là giúp giảm bớt gánh nặng của cả gia đình. Phương pháp này đồng thời cũng khiến trẻ hiểu được rằng hành động của trẻ cũng ảnh hưởng đến người khác. Và đừng quên để cho con bạn một lời khen nếu con hoàn thành trách nhiệm của mình.

Y.B tổng hợp